Boynumuzdaki İlmek.

29 yıl önce bugün, Ian Curtis boynuna sağlamlığından emin olduğu bir ip geçirdi, ilmeği sıktı, kendini boşluğa bıraktı. Asılma vasıtasıyla ölüm vakalarının bir çoğunda ölüm nedeni tahmin edildiğinin aksine nefes yetersizliği değil, kan basıncı ya da sinirlerin zedelenmesiyle yavaş bir beyin ölümü yaşanıyor genelde. Bu ölüm hali yaklaşık on dakika sürüyor, bilinç nadiren bir anda kapanıyor, onun yerine artan zaiyatla birlikte beyin ve vücut yavaş yavaş ölüme doğru adım atıyor. Asılan kişinin hareket etmesi gözlemlenebilirken, düşüncelerini okuyamıyoruz. Ian dans ettiği gibi öldü asılırken bundan eminiz, ama ne düşündüğü hakkında hiç bir fikrimiz yok. Şunu biliyoruz, Ian boynuna bir ip geçirmeseydi ya da boynuna geçirdiği o ip sağlam olmasaydı, ölmeseydi, bugün hala yaşıyor olsaydı bir efsane olmaktan uzak olacaktı. Efsane payesi biçtiğimiz Jim Morrison'lar, Kurt Cobain'ler, Jimi Hendrix'ler için de geçerli olan bu durumun tahlilini yaptığımızda, aslında sahnede birer ilah olarak gördüğümüz kişilerin ne kadar büyük bir baskı ve korkunç bir umutsuzluk içinde olduğu sonucuna rahatlıkla varabiliriz.

Bir yanda yukarıda saydığım bu isimler var, ölüm yıldönümlerinde onları anıyoruz, seslerinden bir parça işittiğimizde irkiliyoruz, beyhûde bir çaba ile anlamaya çalışıyoruz. Bir yanda günümüzün popüler müzik ikonları, Britney Spears var, Rihanna var, Katy Perry var, Lady Gaga var; onları da sevmiyoruz, uzak duruyoruz, itici ve çiğ buluyoruz, ucuz görüyoruz. Sahiden de öyleler, iticiler ve çiğler, ucuzlar, sinir bozucular. Ama taptığımız isimler de en az onlar kadar itici ve çiğ, en az onlar kadar sinir bozucular, ancak taraf tutuyoruz; bir tarafı ruh ile ölçerken diğerini parayla ölçüyoruz. Ancak ben de benzer bir trajedi görüyorum çoğunda; o renkli kıyafetlerinin, aptalca makyajlarının altında en az karanlık rock yıldızları kadar ürkmüş insanlar görüyorum.

Yeteneği olan bir çocuğun anne ve babasının kişisel övünç duyguları yüzünden yarıştırılması, yeteneğinin tescillenmesi ve bundan sonra "ehil" kişilerce yönetilmesi, yönlendirilmesi, televizyon kanallarına, radyo istasyonlarına, konserlere çıkarılması köleliğin tanım aralığındadır benim lügatımda. Bundan daha büyük bir hayat israfı gelmiyor aklıma günümüzde, ya güzel ve gençken, satılabilirken piyasadan çekilirsin, çekilmek zorunda kalırsın (intihar edersin ya da uyuşturucu kliniğine yatırılırsın ya da kafanı kazıtır gazetecilere saldırırsın) yahut gençliğini ve güzelliğini baki kılma çabasıyla saçma sapan bir hale bürünürsün ki her halükarda ulaşacağın sonuç kurumuş mürdüm eriği, çürümüş portakal parantezleri arasında olacaktır.

Eurovision'ı izleyemedim. İnternetin olmadığı, televizyonun olmadığı, ikimizin de kedi olduğu bir yerdeydim. Telefonun tek kullanım amacı "Eurovision'da Hadise çıktı mı :D" kabilinden futbol gazetesi kelime oyunlu mesajlar olunca işin boyutu yüzüme çarpmış oldu. Hayır mesele şu her sene önümüze sunulan "biz çok önemsiyoruz, bu sanattır" alt-metinli aşağılık duygusunun dumanı hala tüten lapa pilav değil. En nihayetinde Eurovision'ın sunduğu, sanat üzerinden ülke savaştırmaca oyununun bir benzerinin adı Olimpiyatlar olunca büyük bir entelektüellik diyalektiğiyle işin içine atlayıveriyoruz. En temel paydada ben Olimpiyatlar ve Eurovision arasında hiç bir fark göremiyorum; köleliğe yakın çalışma prensipleri ve dünya dominasyonu elde edilmişçesine gurur duyduğumuz dereceler neticesinde meselenin sonuç hanesi de büyük benzerlik gösteriyor diyebiliriz.

Durumun yine "şarkılar fabrike yapılıyor, danslar hep aynı, oryantal ritmler, güzel kalçalar" noktasında olmadığının altını çizmeliyim. En yakın örnekten yola çıkarsak, Türkiye'yi temsil eden bir Belçikalı kadının bunu büyük bir borç duygusuyla yaptığına şahit olduk, kutsal bir milliyetçilik hissiyle. Hadise hakkında olumlu yahut olumsuz en ufak bir fikre sahip değilim -hayır göbeğini de kayda değer bulmuyorum- ama bir insanın yorgunluktan yüzünde yara bere çıkması, aylardır aynı şarkıyı söylediği için ruhunu kusarmış gibi bakması benim için en az Ian Curtis'in hayattan soğuyup intihara kanaat etmesi kadar acıklı bir durum. İsimleri değiştirdiğimizde denklem değişmiyor, değişkenlerin yanında müzik endüstrisinin sabit çarpanları hep yerli yerinde kalagelmiştir. O yüzden sevdiğimiz, sevmediğimiz, taptığımız, nefret ettiğimiz her isim için peşinen üzülüyorum. İntihar etmez çocuk sahibi olursam, Britney Spears'ın ölümünden sonra yaşanan hengamede bu yazıyı çocuğuma okutmayı planlıyorum, o zamana da değişen bir şey olmayacağını biliyoruz.